Phân loại các loại đường giao thông Việt Nam hiện nay

Phân loại các loại đường giao thông tại Việt Nam hiện nay là yếu tố then chốt giúp hiểu rõ vai trò, chức năng, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định quản lý từng hệ thống hạ tầng giao thông quốc gia. Trong bài viết này, DSS sẽ cùng bạn tìm hiểu các nhận diện các loại đường (đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không), nắm vững thẩm quyền quản lý và hình thức tiêu chuẩn của từng loại đường.

1. Các loại đường giao thông tại Việt Nam hiện nay

Hệ thống giao thông Việt Nam được phân loại dựa trên phương thức vận tải và chức năng khai thác. Theo đó, nước ta hiện có bốn loại đường giao thông chính gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không, được tổ chức và quản lý theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Hệ thống đường bộ Việt Nam đóng vai trò chủ đạo, đảm bảo hơn 70% lưu lượng vận chuyển hành khách và hàng hóa trong nước. Đường sắt Việt Nam là loại hình vận tải có tính ổn định cao, phù hợp vận chuyển khối lượng lớn và kết nối liên vùng. 

Đường thủy nội địa và đường hàng hải tận dụng ưu thế địa lý với hệ thống sông ngòi, cảng biển dày đặc, góp phần giảm áp lực cho đường bộ. Trong khi đó, đường hàng không đóng vai trò chiến lược trong giao thương quốc tế, kết nối nhanh các trung tâm kinh tế lớn trong và ngoài nước.

Sự phối hợp giữa bốn loại đường này tạo nên mạng lưới giao thông đồng bộ, liên thông và bền vững, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, an ninh – quốc phòng của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

2. Hệ thống mạng lưới đường bộ Việt Nam theo quy định mới nhất

Hệ thống các loại đường giao thông tại Việt Nam được quy hoạch và phân loại rõ ràng nhằm đảm bảo kết nối đồng bộ giữa các vùng miền. Việc phân chia đường quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện và đường đô thị giúp quản lý hạ tầng hiệu quả và an toàn hơn.

2.1. Hai cách phân loại đường bộ

Theo quy định hiện hành, đường bộ Việt Nam được phân loại theo hai tiêu chí chính:

– Theo chức năng quản lý nhà nước – gồm:

• Đường quốc lộ do Trung ương quản lý, kết nối các tỉnh, thành phố và khu vực kinh tế trọng điểm.
• Đường tỉnh, đường huyện, đường xã thuộc thẩm quyền của UBND các cấp, phục vụ giao thông địa phương.
• Đường đô thị do chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương hoặc tỉnh quản lý.
• Đường chuyên dùng phục vụ riêng cho mục đích khai thác mỏ, nông lâm nghiệp, khu công nghiệp hoặc quốc phòng

– Theo cấp kỹ thuật đường bộ, được chia thành 6 cấp (từ cấp I đến cấp VI) dựa trên tiêu chí về lưu lượng xe, tốc độ thiết kế, độ dốc, bán kính cong và bề rộng nền đường. Trong đó, đường cao tốc được xem là loại hình có tiêu chuẩn cao nhất, phục vụ phương tiện cơ giới tốc độ lớn, không giao cắt cùng mức.

Việc phân loại theo hai tiêu chí này giúp cơ quan quản lý quy hoạch, đầu tư và bảo trì đường bộ hiệu quả hơn, đồng thời đảm bảo an toàn giao thông và chất lượng khai thác lâu dài.

2.2. Thẩm quyền phân loại và điều chỉnh các hệ thống đường bộ

Theo Luật Đường bộ 2024, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) là cơ quan có thẩm quyền chủ trì việc phân loại, điều chỉnh và công bố hệ thống đường bộ quốc gia.

• Bộ GTVT thực hiện quy hoạch, xây dựng, điều chỉnh và công bố danh mục các tuyến đường quốc lộ, cao tốc.
• UBND cấp tỉnh có thẩm quyền công bố, điều chỉnh đường tỉnh, đường đô thị, đường huyện và đường xã.
• Việc phân loại và điều chỉnh phải căn cứ vào mục tiêu phát triển giao thông, quy hoạch vùng và nhu cầu thực tế của địa phương.

Cơ chế này đảm bảo tính linh hoạt trong quản lý, phân cấp rõ ràng và nâng cao hiệu quả đầu tư hạ tầng.

2.3. Quy định về cách đặt tên, số hiệu đường bộ

Việc đặt tên và đánh số hiệu đường bộ tại Việt Nam được quy định tại Thông tư 15/2016/TT-BGTVT của Bộ GTVT.

• Quốc lộ được ký hiệu bằng chữ “QL” kèm số thứ tự (ví dụ: QL1, QL14).
• Đường cao tốc có ký hiệu “CT” (ví dụ: CT01 – cao tốc Bắc Nam).
• Đường tỉnh dùng ký hiệu “ĐT” hoặc “TL”, đường huyện là “ĐH”, đường xã là “ĐX”, và đường đô thị có thể mang tên riêng.

Hệ thống ký hiệu này giúp người tham gia giao thông dễ nhận biết, tra cứu và định hướng lộ trình chính xác, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý và bảo trì hạ tầng hiệu quả.

3. Quy định về hệ thống đường sắt Việt Nam

Cách đặt tên và đánh số hiệu đường bộ được quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo tính thống nhất và dễ dàng nhận diện trong toàn hệ thống. 

Theo quy định, tên đường thường được đặt theo tên danh nhân, sự kiện lịch sử, địa danh hoặc yếu tố văn hóa có ý nghĩa, giúp gắn kết giá trị văn hóa – xã hội với hạ tầng hiện đại. Số hiệu đường bộ được gán theo quy tắc logic, thường là số tự nhiên kèm chữ cái khi cần phân biệt các nhánh hoặc tuyến song song, ví dụ như QL1A, QL1B hay CT01.

Đối với các tuyến đường kết nối khu vực quốc tế, việc đặt tên và số hiệu sẽ tuân theo thỏa thuận song phương hoặc đa phương giữa Việt Nam và các quốc gia liên quan, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống giao thông khu vực. 

Việc đặt tên, số hiệu đường bộ do cơ quan có thẩm quyền thực hiện tùy theo cấp quản lý, trong đó Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có quyền quyết định đối với đường tỉnh và đường đô thị. Cách làm này góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, hỗ trợ công tác định vị, bản đồ số và nhận diện tuyến đường trên toàn quốc.

4. Hệ thống đường thuỷ tại Việt Nam

Hệ thống các loại đường giao thông tại Việt Nam bao gồm đường thủy quốc gia, đường thủy nội địa địa phương và đường thủy chuyên dùng, giúp kết nối vận tải, phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao hiệu quả quản lý hạ tầng giao thông.

• Hệ thống đường thủy nội địa tại Việt Nam được phân loại theo Thông tư 15/2016/TT-BGTVT thành ba nhóm: đường thủy quốc gia, đường thủy nội địa địa phương và đường thủy chuyên dùng.
• Đường thủy nội địa quốc gia là tuyến kết nối các trung tâm kinh tế – văn hóa – xã hội, các đầu mối giao thông quan trọng, phục vụ quốc phòng – an ninh, hoặc có hoạt động vận tải qua biên giới.
• Đường thủy địa phương nằm trong phạm vi hành chính tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương, nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
• Đường thủy chuyên dùng là tuyến nối liền cảng, bến thủy nội địa chuyên dùng với đường thủy quốc gia hoặc địa phương, phục vụ nhu cầu vận tải của tổ chức, cá nhân.
• Bộ Giao thông Vận tải và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền công bố, điều chỉnh và quản lý các tuyến đường thủy chuyên dùng, đồng thời công bố danh mục đường thủy quốc gia và địa phương.

5. Hệ thống đường hàng không tại Việt nam

Các loại đường giao thông tại Việt Nam không chỉ bao gồm đường bộ và đường thủy mà còn mở rộng ra đường hàng không, với mạng lưới sân bay quốc tế và nội địa, đảm bảo kết nối hành khách, hàng hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế.

• Việt Nam có hơn 20 sân bay dân dụng, trong đó khoảng 12 sân bay quốc tế và khoảng 10 sân bay nội địa, cùng khoảng 14 sân bay quân sự.
• Đường hàng không quốc tế là các tuyến bay kết nối Việt Nam với quốc tế và đôi khi kết hợp với tuyến nội địa, phục vụ vận chuyển hành khách, hàng hóa vượt biên giới.
• Đường hàng không nội địa chỉ phục vụ các chuyến bay trong lãnh thổ Việt Nam, kết nối các thành phố, tỉnh thành để thúc đẩy phát triển địa phương, du lịch và giao thương nội vùng.
• Cục Hàng không Việt Nam – trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải – quản lý hoạt động bay dân dụng, cấp phép đường bay, quản lý sân bay và điều phối lưu thông không lưu. (Thông tin từ các nguồn tổng hợp về thực trạng và quy hoạch sân bay).
• Những sân bay quốc tế tiêu biểu như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Phú Quốc, Cát Bi,… góp phần quan trọng trong việc kết nối quốc tế, phát triển du lịch và thu hút đầu tư.

Qua việc trình bày chi tiết về phân loại các loại đường giao thông Việt Nam hiện nay, từ đường bộ, đường sắt đến đường thủy và đường hàng không, bạn đã có cái nhìn toàn diện về cấu trúc giao thông quốc gia. Hãy để DSS đồng hành cùng bạn: sử dụng hệ thống Tracking.VN hoặc thiết bị camera hành trình và định vị GPS của DSS để giám sát, bảo đảm hoạt động vận tải trên mọi tuyến đường một cách chính xác và bền vững – đăng ký trải nghiệm ngay hôm nay để ứng dụng giải pháp DSS trong quản lý vận tải của bạn!

Công ty Cổ phần Giải pháp Dịch Vụ Số – DSS

Website: https://dss.com.vn/

Website hệ thống: https://tracking.vn/

Hotline: 0984 681 080

Fanpage: https://www.facebook.com/tracking.vn